Son Haberler
20. WFUMB toplantısı, 29 Mayıs-1 Haziran 2025 tarihleri arasında Kyoto-Japonya’da gerçekleştirilecektir.
World Federation for Ultrasound in Medicine and Biology (WFUMB) tarafından tarafından düzenlenen 20. WFUMB toplantısı, “Ultrasound toward Sustainable healthcare system” temasıyla 29 Mayıs-1 Haziran 2025 tarihleri arasında Kyoto-Japonya’da gerçekleştirilecektir.
EUROSON 2026 Toplantısı
EFSUMB (The European Federation of Societies for Ultrasound in Medicine and Biology) tarafından düzenlenen EUROSON 2026 toplantısı 11-14 Haziran 2026 tarihleri arasında Lublin, Lubelskie, Polonya’da yapılacaktır.
Duyurular
Ultrasonografi Uygulama Kılavuzlarının Güncellenmesi
Ultrasonografi Uygulama Kılavuzlarının Prof. Dr. Artür Salmaslıoğlu, Doç. Dr. Mahi Nur Cerit ve Doç. Dr. Halit Nahit Şendur dan oluşan “US Kılavuzları Çalışma Grubu“ tarafından yönetim kurulunun diğer üyeleri ve ultrasonografiye gönül vermiş değerli hocalarımızın katkısıyla 2025 yılı içerisinde güncellenmesi planlanmaktadır.
Yeni web sitemiz yayına açılmıştır..
Yeni üyelik başvurularını ÜYE GİRİŞİ yaparak gerçekleştirebilirsiniz.
Fetal Tanı ve Görüntüleme Sempozyumu
12 - 13 Nisan 2025 tarihinde Ankara'da yapılacaktır.
Doppler Ultrasonografi Kişisel Uygulamalı Atölye Çalışması
21-22 Mart 2025 tarihlerinde Atölye Çalışması yapılmıştır.
Haberler
20. WFUMB toplantısı, 29 Mayıs-1 Haziran 2025 tarihleri arasında Kyoto-Japonya’da gerçekleştirilecektir.
World Federation for Ultrasound in Medicine and Biology (WFUMB) tarafından tarafından düzenlenen 20. WFUMB toplantısı, “Ultrasound toward Sustainable healthcare system” temasıyla 29 Mayıs-1 Haziran 2025 tarihleri arasında Kyoto-Japonya’da gerçekleştirilecektir.
EUROSON 2026 Toplantısı
EFSUMB (The European Federation of Societies for Ultrasound in Medicine and Biology) tarafından düzenlenen EUROSON 2026 toplantısı 11-14 Haziran 2026 tarihleri arasında Lublin, Lubelskie, Polonya’da yapılacaktır.
Doppler Ultrasonografi Kişisel Uygulamalı Atölye Çalışması
21-22 Mart 2025 tarihlerinde düzenlenen Atölye Çalışması başarıyla tamamlanmıştır. İlginiz için teşekkür ederiz..
Olağan Genel Kurul Toplantısı 14 Aralık 2024 tarihinde gerçekleştirildi.
Sayın Üyelerimiz, Tıbbi Ultrasonografi Derneği Olağan Genel Kurul Toplantısı 14 Aralık 2024 tarihinde gerçekleştirmiş olup, yeni dönem Yönetim ve Denetleme Kurulu üyeleri belirlenmiştir. Görev dağılımı ise şöyle olmuştur; Yönetim Kurulu Başkan: Suna Özhan Oktar Genel Sekreter: Alper Özel Sayman : Hakan Özgül Üyeler : Mustafa Seçil Artür Salmaslıoğlu Esra Özkavukçu Mahi Nur Cerit Denetleme Kurulu Süha Süreyya Özbek Oğuz Dicle Ali Balcı Saygılarımızla, TUD Yönetim Kurulu
Yeni web sitemiz yayına girdi..
Önemli uyarı.. Mevcut üyelerimiz sistemde kullandıkları mail adresleri ve şifreleri ile üye paneline giriş yapabilirler. Sistemde kayıtlı mail adresi olmayan üyelerimizin info@tud.org.tr adresine başvurmaları gerekmektedir.
Fetal Tanı ve Görüntüleme Sempozyumu
Tıbbi Ultrasonografi Derneği olarak Fetal Tanı ve Görüntüleme Sempozyumu’muzu bu sene sizlerin desteği ile, 12 - 13 Nisan 2025 tarihleri arasında, başkentimiz Ankara’da Limak Ambassadore Hotel’de gerçekleştiriyoruz.
Bizden Yazılar
Profesyoneller için Obstetrik Ultrasonografi Rehberi
Profesyoneller için Obstetrik Ultrasonografi Rehberi Bu rehber, sadece sağlık profesyonellerini bilgilendirme amaçlı olup obstetrik ultrasonografi konusunda kısa ve genel bilgi vermektedir. Tüm endikasyonları ya da teknik ayrıntıyı içermediği akılda bulundurulmalıdır. Genel Bilgi Obstetrik ultrasonografi, gebelik sürecinde fetüsün gelişimini izlemek, olası anomalileri tespit etmek ve doğumun nasıl gerçekleştirileceğinin yanı sıra, doğumun yeri ve zamanlamasının da planlanması için temel bir görüntüleme yöntemidir. Ultrases dalgaları kullanarak fetal ve maternal anatominin değerlendirilmesine olanak sağlayan bu inceleme yöntemi, non-invaziv olması ve iyonizan radyasyon içermemesi nedeniyle gebelikte tekrarlanabilir ve güvenli bir tarama ve tanı aracı olarak kabul edilir. Ultrasonografi Türleri 1. Transabdominal Ultrasonografi: Suprapubik de denilen bu incelemeler, özellikle ikinci ve üçüncü trimesterde tercih edilir. 2. Transvajinal Ultrasonografi: Daha yüksek çözünürlüklü görüntüler sunduğu için genellikle erken gebelik döneminde ve servikal uzunluk ölçümünde kullanılır. Plasenta yerleşim ve invazyon anomalilerinin tanısında faydalı olabilir. Verteks duruşlu fetüslerde intrakranial yapıların değerlendirilmesinde yani nörosonografi incelemesinde de transvajinal yaklaşım yararlıdır. 3. Doppler Ultrasonografi: Genellikle, fetal dolaşım ve uteroplasental dolaşımın değerlendirilmesinde (özellikle preeklampsinin öngörülmesi ve intrauterin gelişme geriliği etiyolojisinin araştırılmasında) kullanılır. Ayrıca Doppler ultrasonografi; fetal kardiyak değerlendirme sırasında, fetal aneminin takibinde, monokoryonik ikiz gebelik komplikasyonlarının saptanması ve takibinde de faydalıdır. Obstetrik Ultrasonografinin Kullanım Alanları ve Gebeliğin Dönemlerine göre Obstetrik Ultrasonografi İncelemeleri Erken Gebelikte Obstetrik Ultrasonografi Erken gebelik döneminde (erken ilk trimesterde, genellikle 5-8. haftalar) gerçekleştirilen ultrasonografi genellikle transvajinal yolla gerçekleştirilir. İntrauterin gebeliğin doğrulanması, ektopik gebeliğin ya da trofoblastik hastalığın ekartasyonu, fetal kalp atımının gösterilmesi, varsa çoğul gebeliğin belirlenmesi amaçları ile yapılmaktadır. Erken Gebelikte Ultrasonografinin Kullanım Alanları: 1. Gebelik Doğrulama ve Kese Lokalizasyonu: Gebelik kesesinin intrauterin olup olmadığı belirlenir. Ektopik gebelik açısından değerlendirilir. 2. Fetal Canlılık Tespiti: Transvajinal ultrasonografi ile fetal kalp atışları yaklaşık 5- 6. haftalarda izlenebilir. 3. Gebelik Yaşının Belirlenmesi: Gestasyon kesesi ya da eğer embriyo görülebiliyorsa CRL (Crown-Rump Length, baş-popo mesafesi) ölçümü yapılır. 4. Çoğul Gebelik Tanısı: Monokoryonik ve dikoryonik ikiz gebeliklerin ayrımı yapılır. 5. Anormal Gebeliklerin ya da Düşüklerin Tanısı: Boş gebelik (anembriyonik gebelik), erken dönem fetal kayıp ve abortus gibi durumların tespiti yapılabilir. İlk Trimester Obstetrik Ultrasonografisi İlk trimester ultrasonografisi, gebeliğin ilk 11-14.haftasında uygulanır ve fetal gelişimi değerlendirmenin yanı sıra olası özellikle trizomi başta olmak üzere bazı anöploidi risklerini belirlemek için kritik bir araçtır. Bu dönemde ultrasonografinin transabdominal yöntemle yapılması, çoğu hastada yeterli sonuç vermektedir. İlk Trimester Ultrasonografisinin Amaçları 1. Gebelik yaşının doğru olarak saptanabilmesi için CRL yani baş-popo mesafesi ölçülmelidir. Buna göre gerekirse son adet tarihi değiştirilebilir. 2. Ense saydamlığı (NT) ölçümü ve burun kemiğinin görüntülenmesi: 11-14. haftalarda öncelikle kromozomal anomaliler (özellikle Down sendromu) açısından risk değerlendirmesi yapılır. 3. Son yıllarda ultrasonografi cihazlarının çözünürlüğü ve fetal anatomi konusundaki bilgi ve deneyimin artması nedeniyle ilk trimesterde de kısıtlı da olsa anatomik tarama yapılmaktadır. Örneğin 11. haftada akrani tanısı konulabilmekte, Bunun haricinde, birçok kardiyak ve ekstremite anomalisi ilk trimesterde dahi saptanabilmektedir. 4. Uterin arter dirençleri hesaplanarak preeklampsinin öngörülmesi, dolayısıyla erken tanı ve önlenmesi mümkün olabilmektedir. 5. Uterus ve adneksiyal yapılar; uterin anomaliler, myomlar veya over kitleleri açısından değerlendirilebilir. İkinci Trimester (Detaylı) Obstetrik Ultrasonografisi Genellikle gebeliğin 18-24 haftalarında gerçekleştirilmektedir. Fetal gelişimin değerlendirilebilmesi için öncelikle fetal ölçümler gerçekleştirilir. Bunlarla sınırlı olmamak üzere, en sık gerçekleştirilen ölçümler BPD (biparietal çap), HC (baş çevresi), FL (femur uzunluğu), AC (karın çevresi) ve HL (humerus uzunluğu) ölçümleridir. Amniyon sıvısı ölçümü için en derin vertikal cep (DVP) ya da amniyotik sıvı indeksi (AFI) kullanılabilir. Fetal anomali taraması gerçekleştirilen bu ultrasonografi incelemesi, doğumsal anomalilerin tespitinde kritik bir rol oynar. En sık incelenen fetal ve maternal yapılar aşağıdakilerle sınırlı olmamakla birlikte kabaca şöyle özetlenebilir: ● Baş: Beyin ventrikülleri, posterior fossa, kavum septum pellusidum, ense cilt kalınlığı* vs. ● Yüz: Gözler, midsagittal profil görüntüsü*, nazal kemik*, üst dudak devamlılığı ● Boyun: Kitle ekartasyonu (ör. Kistik higroma) ● Toraks ve Fetal Kalp: Akciğerlerin görüntülenmesi, olası diyafram herniasyonunun dışlanması. Kalpte dört odacık kesiti ve büyük damar çıkışlarının incelenmesi, 3 damar- trakea ve arkusların kesitinin değerlendirilmesi. ● İntraabdominal yapılar: Mide, bağırsak, karaciğer, safra kesesi*, böbrekler, mesane, umbilikal kordon girişinin değerlendirilmesi. ● Iskelet sistemi: Spinal defekt ya da kitlelerin ekartasyonu, üst ve alt ekstremitelerin her üç segmentinin mevcudiyeti ve normal eklem pozisyonlarının gösterilmesi. ● Plasenta: Plasentanın yerleşimi ve serviks ile ilişkisi, plasental kitleler gibi durumlar. ● Umbilikal kordon: Kordonda 3 damar olması*, plasenta-kordon bileşkesi* ● Genitalya* ● Serviks uzunluğu ölçümü* *(Yukarıdaki listenin bir kısmı opsiyonel olarak, yani sadece teknik olarak mümkünse ve yerel uygulamalarda rutinde yer alıyorsa gerçekleştirilebilir.) Ayrıca maternal uterus ve adneksler de bu inceleme sırasında değerlendirilebilir. Üçüncü Trimester Obstetrik Ultrasonografisi Son trimesterde gerçekleştirilen ultrasonografi incelemesinde; fetal viyabilite, prezentasyon, anatomi ve gelişim, amniyotik sıvı miktarı, plasentanın yerleşimi ve fetoplasental Doppler değerlendirmeleri yapılabilir. Üçüncü trimesterde ultrasonografi incelemesinin gerekliliği tartışmalı olup yine de, özellikle SGA ve LGA bebeklerin ve bir kısım geç ortaya çıkan fetal anomalilerin saptanması konusunda yararlı olduğuna dair çalışmalar bulunmaktadır. Genellikle 32-36. haftalar arasında gerçekleştirilen bu incelemenin zamanlaması; maternal ve fetal koşullara, gebelikteki risk durumuna ve yerel uygulama ve olanaklara bağlı olarak değişkenlik gösterir. KAYNAKLAR 1. International Society of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology; Bilardo CM, Chaoui R, Hyett JA, Kagan KO, Karim JN, Papageorghiou AT, Poon LC, Salomon LJ, Syngelaki A, Nicolaides KH. ISUOG Practice Guidelines (updated): performance of 11- 14-week ultrasound scan. Ultrasound Obstet Gynecol. 2023 Jan;61(1):127-143. doi: 10.1002/uog.26106. PMID: 36594739. 2. Salomon LJ, Alfirevic Z, Berghella V, Bilardo CM, Chalouhi GE, Da Silva Costa F, Hernandez-Andrade E, Malinger G, Munoz H, Paladini D, Prefumo F, Sotiriadis A, Toi A, Lee W. ISUOG Practice Guidelines (updated): performance of the routine mid- trimester fetal ultrasound scan. Ultrasound Obstet Gynecol. 2022 Jun;59(6):840-856. doi: 10.1002/uog.24888. Epub 2022 May 20. Erratum in: Ultrasound Obstet Gynecol. 2022 Oct;60(4):591. doi: 10.1002/uog.26067. PMID: 35592929. 3. Khalil A, Sotiriadis A, D'Antonio F, Da Silva Costa F, Odibo A, Prefumo F, Papageorghiou AT, Salomon LJ. ISUOG Practice Guidelines: performance of third- trimester obstetric ultrasound scan. Ultrasound Obstet Gynecol. 2024 Jan;63(1):131-147. doi: 10.1002/uog.27538. PMID: 38166001.
Ultrasonografinin Tarihi: Ses Dalgalarından Modern Tıbbın Vazgeçilmezi Olmaya Uzanan Yolculuk
Ultrasonografi, günümüzde gebelik takibinden kanser teşhisine kadar pek çok alanda kullanılan, radyasyon içermeyen tıbbi bir görüntüleme yöntemidir. Ancak bu teknolojinin arkasında uzun yıllara dayanan bilimsel birikim vardır. Bu yazıda, ultrasonografinin kökenlerini, tarihteki dönüm noktalarını ve geleceğini inceleyeceğiz. 1. Ultrasonografinin Kökenleri: Ses Dalgaları ve İlk Keşifler Ultrasonografinin temeli, ses dalgalarının fiziksel özelliklerinin araştırılmasına dayanıyor: • 1794: İtalyan biyolog Lazzaro Spallanzani, yarasaların ses dalgalarıyla yön bulduğunu keşfetti. Bu, ultrason konseptinin ilk ipuçlarından biriydi. • 1880: Pierre ve Jacques Curie kardeşler, piezoelektrik etkiyi keşfetti. Kristallerin mekanik basınçla elektrik üretebileceğini buldular. Bu keşif, ultrasonik dalgaların üretilmesi ve algılanmasının temelini oluşturdu. • 1915: I. Dünya Savaşı sırasında, Paul Langevin tarafından geliştirilen sonar teknolojisi, denizaltıları tespit etmek için kullanıldı. Bu, ses dalgalarının tıpta kullanımına ilham verdi. ________________________________________ 2. Tıpta İlk Adımlar: 1940-1960 Arası Dönem Ultrasonun tıbbi kullanımı, II. Dünya Savaşı sonrasında hız kazandı: • 1942: Avusturyalı Nörolog Karl Dussik, beyin tümörlerini tespit etmek için ultrasonu kullandı. Bu, ultrasonun tıpta kayıtlı ilk kullanımı oldu. • 1950’ler: A-mod (Amplitude Modulation) teknolojisi geliştirildi. Bu sistem, tek boyutlu dalga formları üretiyordu ve özellikle beyin lezyonlarının tespitinde kullanıldı. • 1958: İskoç Doktor Ian Donald ve Mühendis Tom Brown, ilk pratik ultrason cihazını geliştirdi. Bu cihaz, jinekolojide kullanılarak gebelik takibinde çığır açtı. ________________________________________ 3. B-Mod ve Gerçek Zamanlı Görüntüleme: 1960-1980 1960’larda ultrasonografi, iki boyutlu görüntüleme ile bir adım öne çıktı: • 1965: B-mod (Brightness Modulation) teknolojisi, organların kesitsel görüntülerini sağladı. Bu, karaciğer, böbrek ve kalp gibi organların detaylı incelenmesini mümkün kıldı. • 1970’ler: Gerçek zamanlı ultrasonografi geliştirildi. Artık doktorlar, kalp atışı gibi hareketli yapıları anında gözlemleyebiliyordu. • 1976: Doppler ultrasonografi keşfedildi. Kan akışının hızı ve yönü ölçülebilir hale geldi. Bu, kardiyoloji ve damar cerrahisinde devrim yarattı. ________________________________________ 4. 3D/4D ve Taşınabilir Cihazlar: 1990-2010 1990’larla birlikte Ultrasonografi, hasta deneyimini dönüştüren yeniliklerle tanıştı: • 1986: İlk 3D ultrasonografi görüntüsü elde edildi. Özellikle fetal anomalilerin teşhisinde kullanıldı. • 2000’ler: 4D ultrasonografi (hareketli 3D görüntü) ile gebelikte bebeklerin gerçek zamanlı hareketleri izlenebildi. • 2010: Taşınabilir ultrason cihazları piyasaya çıktı. Acil servislerde ve kırsal sağlık merkezlerinde kullanım kolaylığı sağladı. ________________________________________ 5. Yapay Zekâ ve Modern Dönem: 2010-Günümüz 21. yüzyılın ikinci çeyreğinde Ultrasonografi, yapay zekâ (AI) ile entegre olarak gelişimini sürdürüyor: • 2016: AI destekli sistemler, karaciğer yağlanması ve tiroid nodüllerini otomatik tanımlamaya başladı. • 2020: Mobil ultrason probları akıllı telefonlara bağlanabilir hale geldi. Bu, evde hasta takibini mümkün kıldı. • 2023: Robotik ultrasonografi sistemleri, ameliyathanelerde doktorlara yardımcı olmaya başladı. ________________________________________ 6. Ultrasonografide Dönüm Noktaları ve Tıbbi Etkileri • 1958: Ian Donald’ın gebelikte ultrason kullanımı → Anne ve bebek ölümlerinde azalma. • 1976: Doppler ultrason → Kardiyovasküler hastalıkların erken teşhisi. • 2000’ler: 3D/4D görüntüleme → Fetal anomalilerde daha erken tanı. • 2020’ler: Taşınabilir cihazlar → Kırsal bölgelerde sağlık hizmetlerinin demokratikleşmesi. ________________________________________ 7. Ultrasonografinin Geleceği: Bizi Neler Bekliyor? • Mikro Ultrasonografi: Hücre düzeyinde görüntüleme ile kanser teşhisi. • Tele-tıp Entegrasyonu: Uzaktan gerçek zamanlı konsültasyonlar. • Sentetik Zekâ: Yapay zekanın hasta verilerini analiz ederek kişiselleştirilmiş tedavi önermesi. ________________________________________ Ultrasonografi, tıbbın en demokratik ve erişilebilir teknolojilerinden biri olarak yoluna devam ediyor. Tıbbi Ultrasonografi Derneği olarak, bu alandaki araştırmaları destekliyor ve sağlık profesyonellerini güncel eğitimlerle buluşturuyoruz. Eğitim Programlarımıza katılarak ultrasonografinin geleceğine tanıklık edebilirsiniz.
Obstetrik Ultrasonografi (Gebe ultrasonografisi ya da Fetal ultrasonografi) Bilgilendirme Yazısı
Hastalar için: Obstetrik Ultrasonografi, yani Gebelik Ultrasonu, hamilelik sürecinde bebeğin gelişimini izlemek için kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem, ses dalgaları kullanarak rahim içindeki yapıları görüntüler ve doktorların bebeğin sağlığını, gelişimini ve konumunu değerlendirmesine yardımcı olur. Genellikle hamileliğin ilk trimesterinden itibaren yapılır ve bebeğin organ gelişimini, cinsiyetini ve olası anomali olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır. Ayrıca, bebeğin hareketlerini ve kalp atışlarını izlemek için de yapılabilir. Bu sayede, anne ve bebeğin sağlığı hakkında önemli bilgiler elde edilir. O halde, Obstetrik Ultrasonografi ne zaman yapılır? Obstetrik Ultrasonografi, gebeliğin farklı dönemlerinde çeşitli amaçlarla kullanılabilir. Aşağıda en sık kullanım nedenlerine örnekler verilmiş olup ultrasonografinin kullanımının bu örneklerle sınırlı olmadığı akılda bulundurulmalıdır. • Erken gebelik (5-7.hafta): Embriyonun rahim içerisinde yerleştiğinden emin olmak için yani dış (ektopik) gebeliğin dışlanabilmesi için, embriyonun kalp atımının gösterilebilmesi için yapılabilir. • İlk Trimester Ultrasonografisi (11-14 hafta): Bu haftalar arasında anne kanından alınacak bir örnekle aynı gün yapılan ultrasonografi incelemesinde; bebeğin baş-popo mesafesi, ense saydamlığı (kalınlığı) ölçümü ve burun kemiğinin görüntülenmesi amaçlanır. İkili test olarak da bilinen bu değerlendirme ile öncelikle Down Sendromu ve bebekte olabilecek diğer önemli hastalıkların erken dönemde saptanması amaçlanır. • Detaylı (ayrıntılı) ultrasonografi(18-24 hafta): Bebeğin organ gelişiminin kontrol edilmesi, cinsiyetin belirlenmesi ve olası anomalilerin taranması için gerçekleştirilir. • Üçüncü trimester ultrasonografileri (27. hafta ve sonrası): Bebeğin pozisyonunun, büyüklüğünün ve amniyotik sıvının değerlendirilmesi için yapılır. Gebe Ultrasonografisi bebeğime ya da bana zarar verebilir mi? Gebelikte yapılan ultrasonografinin, şu ana kadar yayınlanan bilimsel araştırmalara göre anne veya bebek için bilinen bir zararı yoktur. Ultrason, iyonlaştırıcı radyasyon (X ışını gibi) içermez; bunun yerine yüksek frekanslı ses dalgaları kullanarak görüntü oluşturur. Bu nedenle, güvenli bir yöntem olarak kabul edilir ve gebelik boyunca doktorun önerdiği sıklıkta yapılabilir. Özetlemek gerekirse; ultrasonografi incelemeleri gebelik sırasında bebeğin sağlığını ve gelişimini izlemek, olası doğumsal anomali ve sağlık sorunlarını erken dönemde tespit etmek ve gebeliğin sağlıklı ilerleyip ilerlemediğini kontrol etmek amaçları ile gerçekleştirilmektedir. Obstetrik ultrasonografi, anne ve bebeğin sağlığı hakkında önemli bilgiler vererek, sürecin daha güvenli ve sağlıklı geçmesine yardımcı olur.
Eğitim Videoları
Deneyimli hocalarımızın ders anlatımları ve olgular üzerinden eğitimleri
Olgu Arşivi
Olgu örnekleri ile öğrenelim
Faydalı Linkler
Eğitim ve araştırma için faydalı olabilecek
linkler.
Makale Önerileri
Farklı ultrasonografi başlıklarında güncel bilimsel makale önerileri